Standaard® in wijn

Standaard®wijn wordt biologisch, biodynamisch of als natuurwijn gemaakt. De natuur zijn gang laten gaan. De natuur met haar seizoenen, de plaatselijke fauna en flora, de zon, de grond, de lucht, het klimaat gewoon zijn werk laten doen. Dat is Standaard®wijn. Biologische en biodynamische wijnboeren spuiten geen herbiciden en pesticiden. Biodynamische wijnmakers gaan nog een stap verder door de wijngaard als een ‘levend organisme’ te zien. Een natuurwijnproducent werkt ook biologisch (of soms ook biodynamisch) in de wijngaard maar voegt in de wijnkelder niets toe en grijpen niet in tijdens het fermentatieproces. Hieronder informatie over deze 3 verschillende manieren.

Het belangrijkste verschil tussen een biologische wijn en een ‘normale wijn’ is het gebruik van biologisch geteelde druiven. De biologische wijnmaker heeft creativiteit, kennis van zaken en vooral veel toewijding nodig en past allerlei slimme ‘ecologische trucs’ toe om de wijngaard gezond te houden. De wijn is niet alleen schoner en duurzamer dan ‘gewone wijn’ maar heeft vaker ook een hoge kwaliteit.

De trukendoos van de biologische wijnboer is fascinerend. Om schadelijke insecten uit de wijngaard te weren plant hij bijvoorbeeld specifieke bloemen. De bloemen lokken de voor de druiven schadelijke insecten. De insecten lokken vogels die op hun beurt de insecten uit de wijngaard eten.

Ondertussen scharrelen de kippen of eenden tussen de wijnranken door om larven en slakken ‘professioneel’ te verwijderen. Algen worden ingezet om de wortelgroei te stimuleren. De aanplant van klaver in de wijngaarden houdt de bodem luchtig en roofvogels worden soms ingezet om knaagdieren op afstand te houden.

Biologische wijnboer word je niet uit gemak of voor het geld maar uit passie voor je vak, respect voor de natuur en liefde voor de wijn.

Biodynamische wijnboeren gaan een stap verder dan biologische wijnboeren. Ze zien hun bedrijf als een ‘levend organisme’. Alle aspecten van de boerderij en de natuur staan met elkaar in verbinding. De boerderij is zelfvoorzienend. Ze moet gezond worden gehouden met de compost die ze zelf voortbrengt.

Eén van de meest opmerkelijke methoden van de biodynamische wijnboeren is het gebruik preparaten om compost te verrijken. Specifieke plantenresten, mineralen en koemest worden in koehorens begraven. Enige tijd later worden ze verwerkt in compost of in de wijngaarden uitgestrooid. Deze werkwijze draagt bij aan het esoterische imago. Aan de andere kant concludeerden wetenschappers dat de ‘biodynamische compost’ er warmer door werd en sneller verteerde. De biodynamisch bewerkte grond bevat meer micro organismen en de wortels van de wijnranken zijn dikker.

De stand van de hemellichamen is voor biodynamische wijnboeren cruciaal. Een afnemende maan is een goede tijd om te snoeien of te ploegen. Zaaien en planten is typisch geschikt als de maan tegenover Saturnus staat. Het komt er op neer dat de kosmos een ritme heeft dat van directe invloed is op de natuur op aarde en daar houden de biodynamische wijnboeren nadrukkelijk rekening mee bij alles wat ze doen.

Aan de biodynamische wijnbouw ligt de filosofie van Rudolf Steiner (1861 – 1925) ten grondslag. In de eerste helft van de vorige eeuw maakten Midden-Europese wijnboeren zich zorgen dat de industrialisering van de landbouw de kwaliteit van hun grond en producten aantastten. Ze nodigden de Oostenrijkse filosoof Rudolf Steiner uit om een serie lezingen te geven. Steiner is met zijn lezingen de grondlegger van de biodynamische wijnbouw geworden al zijn de methoden in de loop der jaren aangepast.

Voor natuurwijn bestaat geen definitie. Je kunt de natuurwijn beter zien als een ‘benadering’ of een ‘filosofie’. Om die benadering beter te begrijpen, helpt het om het wijnmaken in twee fases in te delen: de eerste fase buiten in de wijngaard waar de druiven worden gekweekt en de tweede fase binnen in de kelder waar van de druiven wijn wordt gemaakt.

Het kenmerkende verschil ontstaat namelijk in de wijnkelder. De natuurwijn makers laten zoveel mogelijk de natuur zijn gang gaan daar waar reguliere wijmakers de wijn daarentegen juist een bepaalde stijl mee willen geven bijvoorbeeld door melkzuur bacteriën toe te voegen om de wijn minder zuur te maken of juist wijnsteenzuur om meer zuren in de wijn te brengen, ze kunnen koolstof toevoegen om de wijn te ontkleuren, ze kunnen de wijn filteren, houtsnippers toevoegen om de smaak te beïnvloeden en vrijwel elke wijnmaker voegt sulfiet toe om de wijn te conserveren.

Maar niet door natuurwijn makers. Zij voegen dus niets toe en grijpen niet in tijdens het fermentatieproces. Er is geen certificering voor natuurwijn. Dat is wel geprobeerd, maar het is de wijnmakers niet gelukt om overeenstemming te bereiken over wat natuurwijn precies is, laat staan aan welke voorwaarden je zou moeten voldoen.

Dat levert dikwijls heel eigenzinnige, aparte en regelmatig ook heel mooie wijnen op. Soms ook niet. Het is onzin om te veronderstellen dat natuurwijnen ‘lekkerder’ zijn dan gewone wijnen. Soms is een natuurwijn minder goed ‘gelukt’.

Eén van de meest opvallende zaken aan de recente belangstelling voor natuurwijnen is dat de makers een soort ‘beweging’ zijn gestart. Ze organiseren hun eigen wijnbeurzen (RAW is de bekendste) en hebben een eigen(zinnige) ‘scene’ in de wijnwereld.